HAMİLE VE DOĞUM DANIŞMANLIĞI

 

Dünyada prenatal (doğum öncesi) ve perinatal (doğum anı) psikoloji olarak geçen alanlar varken, Hamile ve Doğum Psikoterapisi ülkemizde ve dünyada yeni bir psikolojik destek alanıdır.

 

Doğum Psikoterapisi, hamilelik psikolojisi ve özellikle fetüs psikolojisini incelenmektedir. Fetüsün anne karnında neler öğrendiği, nelerden etkilendiği, neleri kayıt ettiğine dair araştırmalar yapılmaktadır. Doğum Psikologu diye tanımlanan meslek dalı ise ilk defa Türkiye’de oluşmuştur.

 

 

Hamile ve Doğum Psikologu/Psikoterapistinin çalıştığı başlıca konular:

 

  • Hamile kalınmadan önce gebelik sürecine psikolojik hazırlık
  • Hamile kalındıktan sonra doğuma psikolojik hazırlık
  • Hamilelik ve doğum ile ilgili endişeler
  • Doğum korkuları
  • Doğum tercihlerinde kararsızlık
  • Hamilelik döneminde aile içi sorunlar
  • Annelik ve babalık konusunda kaygılar
  • Doğumda bire bir destek
  • Anne adayının doğumla ilgili kaygıları ve korkuları
  • Anne adayının kendi aile geçmişindeki doğum, gebelik yaşantıları ve algıları ve bu durumun kendi gebelik sürecine etkisi
  • Anne adayının anneliğe bakışı, kişilik yapısı ve eşi ile ilişkisi

                                                                                                            

Doğuma hazırlık sürecinde fiziksel hazırlık kadar psikolojik hazırlık süreci de oldukça önemlidir. Doğuma hazırlanan anne ve baba adaylarının her türlü psikolojik destek alarak, doğuma ve doğum sonrasına daha sağlıklı bir şekilde hazırlanması mümkündür.

 

Gebelik sürecinde ve doğum anında yaşanan zorlukların en önemli nedenlerinden bir tanesi de psikolojik engelleyicilerdir. Hamilelik sürecinde değişen ve aktive olan hormonların da etkisiyle bilinçaltında bulunan süreçler ortaya çıkabilmektedir. Doğum anının bilinçaltı bir evrede gerçekleşmesi ve doğum anında bulunan herkesin özellikle de anne ve bebeğin bu tecrübeden en az olumsuzlukla çıkması doğum psikoterapisinin en önemli hedeflerinden bir tanesidir.

Bu psikolojik çalışmalar düşünüldüğü gibi gebeyi üzmez, aksine içinde yaşanılan duyguların ya da durumların dışarı çıkartılmasının daha sağlıklı olduğu görülmektedir. Böylece daha bilinçli, farkındalığı yüksek doğum ve ebeveynliğe odaklanılabilir.

 

Hamile Psikoloğunun Görevleri:

 

  • Gebe kalmadan önce kadın ve erkeğin ebeveyn kalma  sebeplerini araştırır. Anne baba rolüne geçmeye hazırlık gebe kalmadan önce başlarsa çok iyi olur
  • Gebe kaldıktan sonra gebeliğin çeşitli dönemlerindeki psikolojik dalgalanmaları inceler ve gebe ile bunların açık ve net paylaşılması önemlidir.
  • Gebenin kendi doğum hikayesini paylaşır ve üzerinde çalışılması gerekenler çalışılmalıdır. Özellikle gebenin doğum travması varsa doğuma girmeden çözülmesi önemlidir.
  • Gebenin eşi ile ilişkisine bakılır. Gerekirse ilişkinin kalitesine destek olunur.
  • Gebenin kendi ve eşinin ailesiyle ilişkisi incelenir, kendi ailesiyle ilişkisinde bir sorun var ise doğuma kadar çözülür
  • Gebenin doğumun kendisi veya doğum sonrası ile ilgili kaygıları varsa korkuları giderilir
  • Gerekirse telkin, hipnoz çalışmaları ile gebenin gevşemesi ve doğuma hazırlanması sağlanır.
  • Gebenin ve babanın doğumdaki ihtiyaçları, istekleri, doğum tercihleri sıralanır
  • Baba adayı ile görüşme yapılır, doğuma girse de girmese de genel olarak eşine olan desteği önemlidir. Doğum esnası ve doğum sonrası ile ilgili baba adayının da varsa endişeleri ortadan kaldırılır
  • Gebenin özellikle annesi ile ve / veya ailedeki en yakın kadınlarla ( abla, kardeş, görümce)  tanışır, gebe ile ilişkileri  ve doğumla ilgili onu etkileme derecelerine bakılır. Doğum anı ve mahremiyetle ilgili bilgilendirme yapılır. Gebenin ve baba adayının ihtiyacına göre ailelerin ne zaman hastaneye çağırılacağı, nasıl çağırılacağı anlatılır, doğum takımının çalışmasından, ebe, doktor ve doğum psikologunun ayrı ayrı görevlerinden bahsedilir.
  • Tüm hamilelik boyunca hamile psikologu doğumda gebenin, doktorun, ebenin işine yarayacak tüm bilgileri sonradan analiz etmek için toplar.
  • Hamilelik boyunca gebenin doktoru ve ebesiyle olan ilişkisini de dengeler.

 

Doğum Sırasında Psikolojik Destek

Hamilelik döneminde gebe ile psikolojik olarak çalışılsa da, doğum anında gebenin eski travmaları, kaygıları ve kayıtları ortaya çıkabilir.

Doğum psikoloğu, doğum süreci boyunca gebenin psikolojik sürecini takip eder, yönlendirir, babaya ve ailenin diğer üyelerine ve hatta gerekirse doğumdaki sağlık personeline destek olur.

Doğum sırasındaki psikolojik desteğin amacı, gebenin doğum esnasında bilinçaltı kayıtlarından gelen daha önce çalıştığı ya da çalışmadığı anılardan etkilenmemesini ve dolayısıyla doğumun ve bebeğin de sağlıksız kayıtlar içine girmemesini sağlayacak bir psikolojik desteğin hazırlanmasıdır.

Tüm doğum sürecinde gebe ile birlikte olan doğum psikoloğu gebenin tüm sürecini ve gelişimini takip eder ve hem kadının hem babamın hem ailenin, hem de en önemlisi bebeğin tüm olumsuz deneyimlerden en az etkilenmesini sağlamaya çalışır.

Bu desteğin kalitesi, annenin doğum sonrası kendi ve bebeği ile ilgili duygularını etkileyerek doğum sonrası sık görülen hüzün ve depresyon süreçlerini azaltacaktır.